Lotnisko w Jasionce im. Rodziny Ulmów

W niedzielę, 24 marca, w Dniu Pamięci o Polakach ratujących Żydów, port lotniczy Rzeszów-Jasionka otrzymał imię Rodziny Ulmów. W uroczystości wziął udział Prezydent RP Andrzej Duda, kardynał Marcello Semeraro – prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych oraz wielu innych znamienitych gości. Nadanie imienia odbyło się dokładnie w 80. rocznicę mordu, jakiego niemieccy żandarmi dokonali w 1944 roku w Markowej, kiedy rozstrzelali brutalnie Wiktorię, Józefa oraz ich dzieci, w tym dziecko, które w chwili mordu przyszło na świat.  

Uroczystość rozpoczęła się od prezentacji krótkiego filmu prezentującego wspólne wartości, które łączą błogosławioną Rodzinę Ulmów oraz lotnisko w Jasionce, które stało się w ostatnich miesiącach, miejscem wyjątkowym, skąd niesiona jest wielowymiarowa pomoc. W filmie wystąpił siostrzeniec Wiktorii Ulmy, Roman Kluz, który był świadkiem zbrodni na Ulmach.

Witając na podrzeszowskim lotnisku wszystkich gości, marszałek Władysław Ortyl mówił, że to „symboliczna przestrzeń i symboliczna chwila”:

- Spotykamy się w miejscu, które stało się w ostatnim czasie najważniejszym lotniskiem w Europie Środkowo-Wschodniej. Jednym z najbardziej znaczących w Europie. W ciągu ostatnich dwóch lat, to miejsce stało się podwójnym symbolem: pomocy bliźnim i nadziei. To właśnie tędy dyplomatyczne, medyczne, humanitarne i militarne wsparcie z całego świata dociera do walczącej z rosyjskim agresorem Ukrainy – mówił marszałek Ortyl, mówiąc, że lotnisko to jest obecnie na ustach całego świata.

- Dzisiaj, za sprawą nadania lotnisku imienia Rodziny Ulmów, przestrzeń ta nabiera nowego znaczenia. Staje się uniwersalnym symbolem dobra, które zwycięża zło. Port lotniczy jest naszym oknem na świat. Stąd startują tysiące pasażerów, tu lądują goście z wielu zakątków świata, chcieliśmy aby tak ważne miejsce miało godnych patronów, którzy oddawaliby ducha naszego regionu, wartości, którymi kierujemy się na co dzień – dodał Władysław Ortyl.

Marszałek powiedział, że samorząd województwa jeszcze przed beatyfikacją zdecydował, aby to Rodzina Ulmów była patronem lotniska.

- Jesteśmy dumni, że Rodzina Ulmów to nasi przodkowie, ale ta duma to także wielkie zobowiązanie, by to dziedzictwo nie zostało zapomniane – podkreślił marszałek Władysław Ortyl, mówiąc, że wiele już zostało zrobione, aby w różnych zakątkach świata ukazać heroizm Ulmów.

Prezydent Andrzej Duda zabierając głos powiedział w Jasionce, że to ważny i piękny moment. Podziękował też władzom województwa, na czele z marszałkiem oraz władzom portu, za niezwykłą decyzję, nadania lotnisku imienia Rodziny Ulmów:

- Nie ma chyba na Podkarpaciu ważniejszych postaci, z tego historycznego punktu widzenia i takiego rytu Podkarpacia, mentalności, także żyjących tutaj ludzi, niż błogosławiona Rodzina Ulmów. Wyjątkowa, ale z drugiej strony jakże zwykła – mówił Prezydent RP Andrzej Duda, wspominając beatyfikację rodziny we wrześniu 2023 roku.

Andrzej Duda podkreślał, że historia heroizmu Ulmów wciąż jest żywa, wciąż są osoby, które pamiętają ich bohaterstwo i postawę. Prezydent mówił też o trudnym czasie okupacji, który dla wielu ludzi był czasem próby:

- Próby, którą wielu spośród naszych rodaków potrafiło zdać z niezwykłą godnością, dając dowód człowieczeństwa i wielkości Polaka, naszej kultury, tradycji, ale także naszej wiary – mówił prezydent Andrzej Duda.

Mówiąc o Podkarpaciu, prezydent podkreślał, że jest to region wyjątkowy, na „wskroś polski”:

- To jest ta część Polski, ta część Rzeczypospolitej, gdzie mówi się, że ludzie żyją na ojcowiźnie, gdzie ludzie żyją na głęboko wrośniętych korzeniach – podkreślał Andrzej Duda

W dalszej części wystąpienia prezydent mówił, że właśnie z tej ziemi wyrosła także Rodzina Ulmów, która nie bała się nieść pomocy, mimo iż groziła za to śmierć, którą ostatecznie ponieśli.

- Dziękuję, że zdecydowaliście się nadać temu lotnisku, w tym czasie, imię tej właśnie rodziny. To wielka specyfika – port lotniczy. To okno na świat, miejsce, gdzie przybywają ludzie. W ostatnim czasie rzeczywiście z całego świata. Od czasu agresji Rosji na Ukrainę to lotnisko w Jasionce stało się centrum wsparcia dla Ukrainy na wszelkie możliwe sposoby. I tego wsparcia, militarnego, humanitarnego i politycznego, bo to tutaj przylatują politycy z całego świata, którzy potem podążają dalej w kierunku Kijowa. To jest miejsce, które dzisiaj jest rzeczywiście miejscem znanym na świecie. Od teraz będzie się nazywało Ulma Airport. Pewnie tak będą już wkrótce na to lotnisko mówili – podkreślił w Jasionce Andrzej Duda.

Na koniec Prezydent Andrzej Duda raz jeszcze podziękował za nadanie portowi imienia Rodziny Ulmów:

- Dziękuję za to, bo także dzięki temu, ta niezwykle ważna historia o Polakach będzie szła w świat, dzięki temu lotnisku, dzięki tej inicjatywie, dzięki tym patronom, których od dzisiaj ma i będzie także świadectwem o nas, o naszej historii o tym, co dla nas jest ważne – dodał prezydent RP.

Kardynał Marcello Semeraro dziękując za zaproszenie, wspominał o wrześniowym wydarzeniu, jakim była beatyfikacja Rodziny Ulmów, której przewodniczył. Przypomniał również niedawne wydarzenie, kiedy dzięki inicjatywie samorządu województwa w Ogrodach Watykańskich posadzona została symboliczna jabłoń, symbolizująca heroizm Rodziny Ulmów. Kardynał przywołał też myśl francuskiego filozofa, który wprowadził termin zaprzeczający miejscu – „niemiejsce”. A jednym z przykładów takich „niemiejsc” jest port lotniczy. Jednak, jak zauważył kardynał, lotnisko w Jasionce po nadaniu imienia, nie będzie już takim „niemiejscem”:

- Z tych wszystkich powodów, jakie wybrzmiały – szczególnie w przemówieniu pana prezydenta – to lotnisko jest miejscem. Nie jest już „niemiejscem”. To lotnisko, kiedy otrzyma imię Rodziny Ulmów, będzie przywoływać te najwyższe wartości, takie jak gościnność, przyjaźń, jak powszechne braterstwo, ale też i pomoc udzielona tym, którzy znajdują się w tragicznym położeniu – powiedział kardynał Semeraro.

Jednym z głównych punktów było odsłonięcie pamiątkowej tablicy, która została umieszczona w centralnej części portu, tuż przy wejściu na terminal. Tablicę odsłonili: prezydent Andrzej Duda wraz z marszałkiem województwa Władysławem Ortylem oraz prezesem lotniska Adamem Hamryszczakiem.

Pod napisami na tablicy znajduje się deskal autorstwa Arkadiusza Andrejkowa, przedstawiający błogosławioną Rodzinę Ulmów. Tablicę poświęcił po odsłonięciu kardynał Marcello Semeraro. Po odsłonięciu tablicy prezes lotniska, Adam Hmaryszczak powiedział:

- Mam nadzieję, że dzięki naszemu lotnisku, które w ostatnich czasach dynamicznie się rozwija i pełni szereg ponadstandardowych funkcji, ta heroiczna, chrześcijańska postawa Rodziny Ulmów będzie rozpropagowana nie tylko w Polsce, nie tylko w Europie, ale - tak jak wskazał pan prezydent - na całym świecie – powiedział prezes lotniska Adam Hamryszczak.

Po odsłonięciu tablicy dalsza część uroczystości odbyła się w odnowionej lotniskowej kaplicy, gdzie kardynał Marcello Semeraro poświęcił obraz z wizerunkami Wiktorii i Józefa Ulmów wraz z Dziećmi oraz relikwiarz, w którym zostały złożone relikwie błogosławionej Rodziny Ulmów. Relikwie w relikwiarzu umieścił biskup rzeszowski Jan Wątroba.

Rodzina Ulmów z Markowej udzieliła podczas II wojny światowej schronienia rodzinom żydowskim. Za tę pomoc 24 marca 1944 roku Wiktoria i Józef wraz z dziećmi zostali rozstrzelani przez niemieckich żandarmów. Stało się to dokładnie 80 lat temu. We wrześniu 2023 roku odbyła się beatyfikacja Rodziny Ulmów, w której również uczestniczył prezydent RP Andrzej Duda, a przewodniczył jej kardynał Marcello Semeraro.