Sanok na filmowej mapie Polski: Piąta edycja Podkarpackiego Szlaku Filmowego

To Sanok stał się bohaterem i przestrzenią spotkania, podczas piątej edycji Podkarpackiego Szlaku Filmowego. Przez cztery dni miłośnicy dziesiątej muzy czyli kina podróżowali szlakiem kultowych filmów, które powstawały w Sanoku i jego okolicach.

Oficjalne otwarcie szlaku odbyło się na dziedzińcu Muzeum Historycznego w Sanoku. To już piąta odsłona Podkarpackiego Szlaku Filmowego i jego piąty fragment w regionie.

W Sanoku i jego okolicach powstało ponad dwadzieścia filmów i seriali, które zapisały się w historii polskiej kinematografii. Podczas czterech dni wydarzeń miłośnicy kina mogli wziąć udział w plenerowych pokazach filmowych, w spotkaniach z twórcami, spacerach śladem lokacji filmowych oraz klimatycznych koncertach muzyki. Organizatorzy przygotowali aż 40 filmowych atrakcji, które  odbywały się w przestrzeni Muzeum Budownictwa Ludowego, w Muzeum Historycznym oraz w kinie Sanockiego Domu Kultury.

Filmografia Sanoka sięga 1971 roku, kiedy to Tadeusz Konwicki, w klimatycznym wnętrzu cerkwi z Grąziowej w sanockim skansenie, realizował sceny do filmu „Jak daleko stąd, jak blisko” z Andrzejem Łapickim i Gustawem Holoubkiem w rolach głównych. W kolejnych latach w pobliskim Lesku Janusz Majewski nagrywał fragmenty „Lekcji martwego języka”, z młodym wówczas aktorem Olgierdem Łukaszewiczem. Później przestrzeń muzeum budownictwa ludowego posłużyła za plan serialu historycznego „Crimen”, w którym główną rolę zagrał Bogusław Linda. Skansen służył także jako filmowa lokacja do dwóch części familijnej produkcji o przygodach Hanusza Bystrego, w reżyserii Pawła Komorowskiego („Oko proroka” i „Przeklęte oko proroka”).

Sanok jest atrakcyjny dla filmowców również współcześnie. Stał się on tłem dla produkcji doskonale dziś znanych, takich jak  „Wołyń” Wojciecha Smarzowskiego, czy serial telewizyjny „1920. Wojna i miłość”. W pobliskim Mrzygłodzie pracowali Jan Jakub Kolski („Serce, serduszko”), a w 2021 roku Giacomo Abbruzesse osadził tam elementy historii „Disco Boya”, nagrodzonego Srebrnym Niedźwiedziem na zeszłorocznym festiwalu filmowym w Berlinie. Sanok to też niezwykli twórcy – przede wszystkim Zdzisław Beksiński i to, co się łączy z jego osobą i światem filmu.

Sanocki Szlak odwiedzili filmowcy. W ramach projekcji filmu „Ostatnia rodzina” z widzami spotkali się jego twórcy, m.in. reżyser Jan P. Matuszyński, aktorka Aleksandra Konieczna i scenarzysta Robert Bolesto. O swoich doświadczeniach na planach filmowych w sanockim skansenie opowiadali aktor i reżyser Mariusz Bonaszewski, reżyser Maciej Migas czy scenograf Marek Zawierucha. Widzowie na filmowym sanockim szlaku mogli także spotkać Olgierda Łukaszewicza, który w Sanoku grał w „Lekcji martwego języka”.

W Sanoku nie mogło zabraknąć miejsca na dyskusje o dwóch wybitnych twórcach związanych z miastem  – malarzu Zdzisławie Beksińskim oraz poecie Januszu Szuberze. Jak co roku otwarcie Podkarpackiego Szlaku Filmowego dopełniła muzyka. W plenerze sanockiego zamku plenerowy koncert zagrał Mikołaj Trzaska – ikona jazzowej awangardy, twórca elektryzującej muzyki do filmów m.in. Wojciecha Smarzowskiego. W zabytkowym kościele na terenie sanockiego skansenu zaprezentował się folkowy zespół Wernyhora.

Organizatorem wydarzenia byli: Podkarpacka Komisja Filmowa, Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie oraz Województwo Podkarpackie. Współorganizowali je: Miasto Sanok, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Muzeum Historyczne w Sanoku, Sanocki Dom Kultury, Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku. Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.