Pomnik Walk Rewolucyjnych wpisany do rejestru zabytków

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego utrzymała w mocy decyzję o wpisaniu do rejestru zabytków Pomnika Walk Rewolucyjnych w Rzeszowie. Prezydent Rzeszowa Konrad Fijołek napisał w mediach, że na taką decyzję liczyły tysiące rzeszowian.

Pomnik, który jest symbolem Rzeszowa, został wpisany do rejestru zabytków Podkarpacia na początku sierpnia ub.r. Od tej decyzji do Ministerstwa Kultury odwołał się właściciel działki, na której stoi monument, czyli Stowarzyszenie Rodzin Żołnierzy Niezłomnych Podkarpacia.

O decyzji minister kultury Marty Cienkowskiej, która utrzymała w mocy decyzję z sierpnia 2024 r., poinformował w mediach społecznościowych Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków Adam Sapeta.

"Po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego decyzją z dnia 24 września 2025 roku utrzymał ją w mocy. Tym samym wpis do rejestru zabytków został uznany za słuszny" - dodał urzędnik.

Utrzymanie pomnika w rejestrze zabytków oznacza, że nie będzie on mógł zostać m.in. zburzony, o co zabiegają niektóre środowiska w Rzeszowie, bez zgody konserwatora.

Podkarpacki konserwator podkreślił, że wpis do rejestru zabytków nie obejmuje czterech tablic wmurowanych u podstawy pomnika od strony południowo-wschodniej oraz tablic z herbem miasta znajdujących się u szczytu pomnika.

Prezydent Rzeszowa na platformie X podziękował ministrowi kultury za tę decyzję. Dodał, że na taką decyzję liczyły tysiące rzeszowian.

- To ważna wiadomość. Pomnik Walk Rewolucyjnych jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Rzeszowa i elementem jego tożsamości. Dziękuję Fundacji Rzeszowskiej, rzeszowskim dziennikarzom i artystom - dodał.

Wymieniona fundacja była inicjatorem wpisania pomnika do rejestru zabytków.

Pomnik Walk Rewolucyjnych znajduje się w centrum Rzeszowa, przy skrzyżowaniu Alei Łukasza Cieplińskiego i Alei Józefa Piłsudskiego. Usytuowany jest w sąsiedztwie gmachu Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego (dawnej siedziby Wojewódzkiej Rady Narodowej) oraz zespołu Bazyliki Wniebowzięcia NMP i Klasztoru OO. Bernardynów.

Budowę Pomnika Czynu Rewolucyjnego zlecił I sekretarz KW PZPR w Rzeszowie Władysław Kruczek. Prace trwały trzy lata, zakończyły się w 1974 r. Pomnik ma 38 metrów wysokości, wykonany jest z żelbetonowych pierścieni, które składają się w kształt liści laurowych. Zawiera rzeźbiarskie reliefy, boginię Nike oraz postaci chłopa, robotnika i żołnierza. Autorem pomnika jest pochodzący z Rzeszowszczyzny, nieżyjący już prof. Marian Konieczny. Po latach, u szczytu monumentu, umieszczono tablice z herbem Rzeszowa.

Jak podkreślił podkarpacki konserwator zabytków, pomnik jest integralnym elementem struktury urbanistycznej śródmieścia Rzeszowa. "Pełni funkcję wyrazistej dominanty przestrzennej i istotnego punktu odniesienia w krajobrazie miasta. Wartość pomnika wynika zarówno z jego cech architektonicznych, jak i z kontekstu przestrzenno-historycznego, w którym został osadzony" - napisał konserwator. (PAP)

huk/ dki/