Tarnobrzeg. Wystawa prac Mariana Ruzamskiego poświęcona życiu i jego twórczości

Prace Mariana Ruzamskiego pochodzące ze zbiorów trzech muzeów i kolekcji prywatnych, będzie można oglądać w zamku Tarnowskich w Tarnobrzegu. Ruzamski to artysta, który imponuje niezwykłym światem barw i głębią twórczości - podkreślił dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega Tadeusz Zych.

"Marian Ruzamski. Sztuka pamięci" jest pierwszą kompletną retrospektywą twórczości tego akwarelisty i portrecisty. Jak podkreślają organizatorzy, to również hołd dla wielkiego polskiego malarza, którego twórczość niemal uległa zniszczeniu w wyniku prześladowań.

Na wystawie w Tarnobrzegu po raz pierwszy w tym mieście prezentowane są prace Ruzamskiego powstałe z narażeniem życia w obozie w Auschwitz. - Są cichym sprzeciwem wobec zapomnienia, a jednocześnie wyrazem nadziei w czasach największego mroku - dodają organizatorzy. Muzeum historyczne w Tarnobrzegu także po raz pierwszy prezentuje trzy lalki wykonane przez artystę w latach I wojny światowej.

Marian Ruzamski urodził się w 1889 roku w Lipniku koło Bielska-Białej. Jego matka była francuską Żydówką, ojciec polskim notariuszem. W 1914 roku, po ukończeniu studiów w krakowskiej ASP, młody, utalentowany artysta - wówczas obywatel Austro-Węgier - musiał przerwać stypendium w Paryżu i opuścić Francję, ponieważ został uznany za "obcego wroga" po wybuchu wojny.

Podczas I wojny światowej został deportowany przez wojska rosyjskie do Charkowa. Po rewolucji bolszewickiej wróci, ciężko doświadczony psychicznie, do nowo powstałego, wolnego państwa polskiego, przez większość tego czasu mieszkając w Tarnobrzegu. W czasie niemieckiej okupacji Ruzamski został w kwietniu 1943 roku zadenuncjowany jako Żyd i homoseksualista, aresztowany i wywieziony do KL Auschwitz, następnie do obozu zagłady w Bergen-Belsen, gdzie zmarł krótko przed końcem wojny.

- Wystawa poświęcona jest artyście, który imponuje niezwykłym światem barw i głębią twórczości, ale także swoim losem - podkreślił dyrektor tarnobrzeskiego muzeum Tadeusz Zych.

- Mimo że życie Ruzamskiego naznaczone było wojną, prześladowaniem i przemocą, jego obrazy opowiadają inną historię. Cechuje je głęboki humanizm, sceny codzienności i niemal unosząca się nad nimi lekkość - jakby przemykało obok nas inne, spokojne stulecie. To poetyckie, przejmujące obrazy, które przywodzą na myśl letnie pejzaże, a nie grozę i zniszczenie - dodał.

Wystawa, to pomysł historyka i dziennikarza, Mariana Turskiego. Wstęp do katalogu wystawy ukończył kilka dni przed śmiercią 18 lutego 2025 roku.

Wystawa prac Mariana Ruzamskiego to również artystyczny wkład w refleksję dotyczącą pierwszej połowy XX wieku. - Skupia się na indywidualnym losie, który jest reprezentatywny dla wielu, a jednocześnie pokazuje, że pamięć to nie tylko przestroga, lecz również dziedzictwo kulturowe - wskazali organizatorzy.

Wystawa powstała we współpracy z Centrum Sztuki Prześladowanej w Solingen, gdzie była prezentowana od maja do września br. Eksponaty pochodzą ze zbiorów: Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu, Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, Muzeum Archeologiczno- Etnograficznego w Łodzi oraz zbiorów prywatnych. Wystawie towarzyszy wydany w Solingen dwujęzyczny katalog - album prac Mariana Ruzamskiego.

Patronat nad wystawą objęli: Konsul Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie, Wojewoda Podkarpacki i Prezydent Tarnobrzega.

Wernisaż wystawy odbędzie się w niedzielę o godz. 17. Wystawa będzie czynna do końca 2025 roku. (PAP)

al/ js/