Zaćma to schorzenie, które polega na postępującym zmętnieniu soczewki oka i prowadzi do pogarszania się widzenia. W Polsce pacjenci często muszą liczyć się z długim czasem oczekiwania na operację w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia – w wielu przypadkach nawet powyżej 12 miesięcy. Alternatywą może być leczenie prywatne lub skorzystanie z możliwości leczenia transgranicznego, m.in. w Czechach, gdzie czas oczekiwania bywa krótszy, a zabieg refundowany jest przez NFZ zgodnie z unijnymi przepisami.
Koszty zabiegu zaćmy zależą od kilku czynników – przede wszystkim od rodzaju zastosowanej soczewki oraz pakietu usług towarzyszących. W skład kosztów wchodzi najczęściej kwalifikacja medyczna, konsultacje, zabieg oraz opieka pooperacyjna. Osoby z astygmatyzmem mogą zdecydować się na soczewki toryczne, a ci, którzy chcą uniezależnić się od okularów – na soczewki multifokalne. Te rozszerzone opcje mogą podnieść całkowity koszt leczenia. Przed wyborem warto zapoznać się ze szczegółami oferty danej placówki, by uniknąć nieprzewidzianych opłat.
Zgodnie z dyrektywą o transgranicznej opiece zdrowotnej, pacjenci ubezpieczeni w Polsce mają prawo do leczenia refundowanego w innym kraju Unii Europejskiej. Dotyczy to również operacji zaćmy. W przypadku decyzji o leczeniu za granicą (np. w Czechach), wymagane jest skierowanie od lekarza specjalisty, zgłoszenie zamiaru leczenia do NFZ oraz późniejsze rozliczenie kosztów zabiegu. Czas oczekiwania na taką operację bywa znacznie krótszy niż w krajowym systemie – nawet kilka tygodni od zgłoszenia. Pacjenci często korzystają z usług pośredników, którzy wspierają ich w organizacji zabiegu, dokumentacji, a także zapewniają transport i pomoc językową.
Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym – pacjent jest przytomny, ale nie odczuwa bólu. Standardowa technika to fakoemulsyfikacja, polegająca na rozbiciu zmętniałej soczewki ultradźwiękami i usunięciu jej przez mikronacięcie. Na jej miejsce wszczepia się soczewkę sztuczną. Przed zabiegiem przeprowadzana jest szczegółowa diagnostyka – m.in. pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, badania obrazowe (np. OCT) oraz analiza krzywizny rogówki. Poprawa widzenia następuje zwykle już w pierwszej dobie po operacji, a powrót do codziennych aktywności jest szybki. Po zabiegu pacjent powinien stawiać się na wizyty kontrolne i stosować się do zaleceń okulisty.
Operacje zaćmy realizowane są zarówno w placówkach publicznych, jak i prywatnych, a także w ramach leczenia transgranicznego. Wybór miejsca leczenia warto uzależnić od dostępności terminów, możliwości finansowych, lokalizacji oraz dostępnych soczewek. W wielu przypadkach placówki oferują także pełną diagnostykę okulistyczną, dobór okularów, konsultacje z optometrystą i ortoptystą, a nawet możliwość zakupów w internetowych sklepach optycznych. Przed podjęciem decyzji warto sprawdzić opinie pacjentów, doświadczenie zespołu medycznego oraz zakres świadczonych usług.